Sınıf Yönetimi

Sınıf içerisinde , öğrenciler arasında anlamlandıramadığımız durumlar olmaktadır. Öğrencilerden birileri pür dikkat öğretmeni dinlerken ; birileri dışarıyı izlemekte , birileri ise arkadaşlarını dürtmekte ,saçlarını çekmekte, kalemlerini almakta , kısaca dersi dinlememektedir. Öğretmenler olarak dersi anlatırken öğrencilerin de dersi anladığından emin olmalıyız. Bunun için öğrencilerin tamamının sorunlarını hissetmek ve aynı zamanda dersi onlara göre yönlendirmek mecburiyetindeyiz.

Bu konu sınıf içi yönetim ile ilgilidir. Bu konuda araştırmalar yaparken Prof. Dr. Erdal TOPRAKÇI 'nın yazdığı Sınıf Yönetimi ( Ekim 2017 ,3.Baskı) kitabına rastladım. İyi ki de rastlamışım; sınıf içi yönetim süreçlerini etkileyen faktörler çok iyi sınıflandırılmış. Sadece sınıflandırmakla kalmayıp bu faktörleri ortadan kaldırmak için seçenekler de sunmuş.

Bu sınıflandırma Gregg ile yazarın katkılarıyla oluşturulmuş , ve öğrencilerdeki değişimi çok iyi özetlemiş. Bu grafikten ; milyonlarca öğrencinin her birinin, davranış şekillerindeki farklılıklar da kolaylıkla anlaşılıyor. Peki sınıfında 30 çeşit öğrencisi olan öğretmen sınıf yönetimi konusunda ne yapmalı, nasıl davranmalı ?

İlk aşama :

Problemin Hissedilmesi :

Öncelikle sınıfta eğitim öğretimin aksamasına neden olan her durum problemdir. Bu problemin belirlenmesinde; öğretmenin konuya yeterli vakti ayırabilmesi , öğrencilerin yeterince tanınma durumu ( öğretmen değişikliği ) gibi faktörler, problemin ortaya çıkarılmasında engel teşkil edebilmektedir.

İkinci Aşama

Probleme ilişkin bilgilerin toplanması:

Problem doğru anlaşılmış ise probleme ilişkin bilgi toplama kısmına geçilebilir. Bilgi toplama kısmında öğrencinin ailesi , derse giren başka öğretmenlerin görüşleri ,rehberlik öğretmeni ya da uzman görüşleri , tecrübeli öğretmenlerin görüşleri yararlı olacaktır.

Okulda ve sınıfta yönetici, öğretmen ve öğrenciler sık değişmekte ,dolayısıyla yazılı arşivi eksik olan sınıf sözlü arşivinden de olabilmektedir. Böylece daha önce karşılaşılan aynı problemle ilgili bilgiye ve çözüme ulaşılamamaktadır.

Bu engellere rağmen öğretmen elde ettiği bilgileri kendi ön yargı ve değerlendirmeleri ile değil bilgi ve olguların ışığında karar vermelidir. Edinilen bilgiler nesnel süzgeçten geçirilmelidir.

Üçüncü Aşama

Bilgilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması:

Probleme ilişkin bilgiler toplanmış ise asıl iş bundan sonra başlıyor demektir. Elde edilen bilgiler detaylıca çalışma ve emek istemektedir. Burada asıl iş öğretmenin çabasına kalmaktadır. Elbette toplanılan bilgiler için yardım alınabilir , fakat yardım istenilecek kişilerin uzman olması gerekmektedir.

Dördüncü aşama

Seçenekler Oluşturma ve Seçme :

Bilgiler çözümlenip yorumlandıktan sonra çözüm için elde edilen seçenekleri değerlendirme kısmına geçiyoruz. Öğretmen seçenekleri değerlendirirken amaçları ve rasyonelliği ölçüt alabilir. Ve yahut çevreyi ölçüt alabilir. Amaçlarda belirsizlik yaşanırsa öğrenci ve çevresi ile ilgili en üst faydayı esas alabilir. Bu ölçüt çevredir. Bir diğer ölçüt ise formel ölçüttür ; Bu ölçüt, karar sürecinden çıkacak sonuçlar ve bu sonuçların maddi sorumluluğunu esas alır.

Beşinci aşama

Seçileni Uygulama :

Seçeneği belirledikten sonra uygulama planı hazırlanıp seçeneği uygulamaya konmalıdır. Fakat uygulamaya konan seçenek hemen sonuca etki etmeyebilir bu yüzden kararımızın sonucu tamamen belli olmadan fikrimizi değiştirmemeliyiz. Ayrıca çevreden gelen eleştiriler illaki olacaktır fakat herkesi memnun edemezsiniz.

Altıncı aşama

Değerlendirme:

Değerlendirme kısmında alınan kararların amaca uygunluğu değerlendirilir. Yaptığımız uygulama, aldığımız kararlar bizi amacımıza yaklaştırdı mı , yoksa uzaklaştırdı mı ? şeklinde sorularla kararı değerlendirebiliriz.

Elbette değerlendirme aşamasının sağlıklı olabilmesi için bütün süreçlerin sağlıklı bir şekilde tamamlanması gerekmektedir. Örneğin amaçların kesin olmaması neyi nasıl değerlendirileceğinin bilinmemesi bütün aşamaları geçersiz kılabilir. Ya da bilgilerin seçilmesi ve çözümlenmesi kısmında yapacağımız ufak bir yanlışlık bizi amaçlarımızdan uzaklaştırabilir.

Bu yüzden sınıf yönetimi süreçlerinin sağlıklı bir şekilde işlemesi tüm aşamaların düzenli ve tam olarak gerçekleştirilmesine bağlıdır.

Sınıf Yönetimi konusunda bizlere yol gösterdiği için Prof. Dr. Erdal TOPRAKÇI 'ya teşekkür ederiz. Her öğretmenin mutlaka edinmesi gereken bir kılavuz kitap .

#sınıfyönetimi #problemtanılama #problemihissetme #değerlendirme #öğrenciyegörelik #çeşitlilik #Sorunlarlabaşetmeyolları